Projekat Muzej kao centar objedinjene zaštite uspešno je realizovan od maja do decembra 2011. godine u partnerstvu Centra za muzeologiju i heritologiju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu i Narodnog muzeja Kraljevo. Želja autora ovog projekta je da daju doprinos rešavanju nagomilanih problema u oblasti kulturnog nasleđa.
Poslednjih decenija, pojavom novih teorija i promenom statusa nasleđa u savremenom društvu redefinisan je sam pojam baštine, ali i okvir, obim i način zaštite svega onog što je njime obuhvaćeno. U središtu novog poimanja manifestacija prošlosti i objedinjene zaštite pamćenja i negovanja vrednosti nasleđa, stoje muzeji – dakako, transformisani stari muzeji. Nažalost, rad domaćih institucija nije uvek u skladu sa novom praksom. Brojni su razlozi za takvo stanje, ali najznačajniji je odsustvo permanentnog profesionalnog usavršavanja.
Upravo iz tih razloga osmišljen je projekat Muzej kao centar objedinjene zaštite čiji je opšti cilj razvoj znanja i veština zaposlenih u muzejima u odnosu na primenu savremenih principa i mera objedinjene brige o nasleđu. Pored opšteg cilja tokom planiranja projekta definisani su i sledeći specifični ciljevi:
- analiza trenutnog stanja u muzejima;
- usvajanje savremene metodologije, instrumenata i tehnika u cilju podizanja kapaciteta lokalnih muzeja;
- osamostaljivanje kustosa za samostalni projektni rad;
- povećanje dostupnosti razvijenog modela permanentne edukacije;
Kako bi se osiguralo ostvarenje postavljenih ciljeva tokom ovog osmomesečnog projekta realizovane su sledeće aktivnosti:
- Uvid u aktuelno stanje delatnosti po ustanovama
1.1 SWOT analiza postojećeg stanja
Analizirane su snage, slabosti, mogućnosti i pretnji domaćih muzeja.
1.2 Konsultacije sa zainteresovanim kustosima
Obavljene su konsultacije sa kustosima iz muzeja u sledećim gradovima: Valjeva, Šapca, Užica, Čačka, Gornjeg Milanovca, Novog Pazara, Kraljeva, Kruševca, Smedereva, Smederevske Palanke, Aranđelovca i Kikinde.
1.3 Izrada priručnika
Na osnovu analize rezultata istraživanja zaključeno je da se priručnik bavi temom planiranja u muzejima.
2. Jednodnevni seminar Muzej kao centar objedinjene zaštite održan je 12. oktobra u Galeriji Narodnog muzeja u Kraljevu. Seminar je imao 10 predavača i 46 predstavnika 13 domaćih muzeja. Za izuzetno uspešnu organizaciju ovog skupa zaslužan je Narodni muzej u Kraljevu. Na seminaru su predstavljeni radovi na teme definisane u prvoj fazi projekta i to:
1. Integritet u patrimonijumu – dr Dragan Bulatović,
2. Muzeji kao mesta zaštite digitalnog nasleđa – dr Ljiljana Gavrilović,
3. Nasleđe muzeologije kao humanističke prakse – dr Angelina
Milosavljević
4. Menadžment u muzejima – dr Vladimir Krivošejev,
5. Menadžment zbirki, interdisciplinarnost u odlučivanju o konzervaciji
– ma Aleksandra Nikolić,
6. Interpretacija nasleđa – mr Katarina Živanović,
7. Kako komunicirati baštinu – ma Milica Božić Marojević,
8. Muzej kao banka složenih kulturnih podataka – Tatjana Mihailović,
9. Lokalna zajednica i muzeji – Nikola Krstović,
10. Alternativni vidovi baštinjenja – Milan Popadić.
3. Konsultacije eksperata (mentorski rad)
Tokom druge polovine oktobra i u novembru 2011. održane su konsultacije, odnosno mentorski rad sa zainteresovanim kustosima, radi upućivanja u veštine projektnog planiranja i pružanja pomoći radi uspešnog apliciranja za nacionalne i regionalne konkurse.
4. Prezentacija učinaka permanentnog usavršavanja na DVD-u i u internet prezentaciji.
U cilju povećanja dostupnosti informacija i znanja izrađena je internet prezentacije i DVD-a koji sadrži priručnik Planiranje u muzejima, hrestomatiju sastavljenu od tekstova na odabrane teme, kao i video zapis sa seminara Muzej kao centar objedinjene zaštite.
Koordinatori projekta:
Katarina Živanović
Tatjana Mihailović